Staða ábyrgðarmanna gagnvart fjármálafyrirtækjum
- www.opus.is :
- Forsíða ->
- Lagapunktar - Fréttabréf ->
- Tölublað 1, 2012 ->
- Staða ábyrgðarmanna gagnvart fjármálafyrirtækjum
Allt frá bankahruninu haustið 2008 til dagsins í dag hefur
fjöldi fólks leitað til OPUS lögmanna til að fá úr því skorið hver
lagaleg staða þeirra er gagnvart þeim kröfum sem fjármálastofnanir
beina að þeim. Óhætt er að slá því föstu að í mörgum tilvikum hefur
ekki reynst lagastoð fyrir kröfum fjármálafyrirtækjanna og hefur
það komið starfsmönnum OPUS lögmanna á óvart hversu algengt það er
að fjármálafyrirtæki hafi brotið þær skyldur sem á þeim hvíla lögum
og reglum samkvæmt. Má hér nefna ítrekuð brot á samkomulagi sem
fjármálafyrirtækin stóðu að ásamt Neytendasamtökunum og
stjórnvöldum um notkun ábyrgða á skuldum einstaklinga.
Ábyrgðarmenn hafa skýran rétt að lögum og á grundvelli ofangreinds
samkomulags. Hér er um að ræða þætti eins og skyldu
fjármálafyrirtækis til að greiðslumeta skuldara ávallt þegar ábyrgð
ábyrgðarmanns á skuldum viðkomandi skuldara nemur tiltekinni
fjárhæð, afhendingu upplýsingabæklings til ábyrgðarmanna við
undirritun ábyrgðar þar sem fjallað er um þær skyldur sem í ábyrgð
felast, ráðleggingar fjármálafyrirtækis til ábyrgðarmanns ef
greiðslumat lántakanda bendir ekki til þess að hann geti efnt
skuldbindingar sínar, tilkynningar um vanskil á kröfu til
ábyrgðarmanns um leið og vanskil verða o.s.frv.
Í þeim dómsmálum sem OPUS lögmenn hafa komið að hefur niðurstaðan
verið sú að mikill misbrestur hefur verið á því að
fjármálafyrirtæki hafi sinnt ofangreindum skyldum sínum en lagt
þeim mun meiri þunga í tilraunir sínar til að ganga að eignum
ábyrgðarmanna, með þungbærum afleiðingum fyrir viðkomandi. Þar sem
OPUS lögmenn hafa tekið til varna fyrir umbjóðendur sína í þessum
málum hefur niðurstaðan ætíð orðið sú að viðkomandi fjármálastofnun
hafi brotið gegn lagaskyldu sinni eða ofangreindu samkomulagi.
Leiðir slík niðurstaða að jafnaði til sýknu af kröfum þeirra.
Umrætt samkomulag tók aðeins til ábyrgða sem einstaklingar gengust
í fyrir aðra einstaklinga. Falla ábyrgðir fyrir félög og fyrirtæki
því jafnan þar fyrir utan. Rétt er að taka fram að hin nýju lög um
ábyrgðarmenn undanskilja ekki ábyrgðir sem gengið er í fyrir félög.
Þrátt fyrir þetta er full ástæða fyrir ábyrgðarmenn að kanna rétt
sinn nánar vegna ábyrgða á skuldum félaga. Í nýföllnum dómi í
héraðsdómi Reykjaness, nr. E-913/2011 voru tveir ábyrgðarmenn
sýknaðir af kröfu Landsbankans vegna sjálfskuldarábyrgðar sem þeir
höfðu gengið í fyrir einkahlutafélag. Dómurinn taldi sýnt að
bankinn hefði við frágang skjals um sjálfskuldarábyrgðina
skuldbundið sig til þess að fylgja samkomulagi um notkun ábyrgða á
skuldum einstaklinga en ekki gert það. Að mati dómsins tók bankinn
á sig auknar skyldur gagnvart stefndu. Var litið til þess að
bankinn sem fjármálafyrirtæki hafði útbúið þá skilmála sem ritað
var undir og beri hallann af því að ekki hefði verið notað rétt
eyðublað, hafi ætlun hans ekki staðið til að taka á sig umræddar
skyldur.
Í ljósi framangreinds er afar mikilvægt að hver og einn sem
gengist hefur í skuldaábyrgð, einfalda ábyrgð eða gefið leyfi til
veðsetningar fasteignar sinnar til tryggingar á skuldum annars
einstaklings, kanni til hlítar sína stöðu, fái ráðleggingar um þær
skyldur sem hvíla á fjármálafyrirtækjum þessu tengt og fái
endanlega úr því skorið hver sé hin raunverulega ábyrgð sem
viðkomandi hefur gengist undir.
Allar nánari upplýsingar veitir Erlendur Þór Gunnarsson hrl. í
síma 415 2200 eða á [email protected].